Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753
Petugo(-de-prado)
Schedonorus pratensis subsp. apenninus
Poaceae Graminaceae
Noms en français : Fétuque des Apennins, Fétuque des près.
Descripcioun :Petugo coumuno pulèu grando (0,2-1,2 m) que trachis en mato verdo (sènso rizoumo) dins li prado umido de mountagno, li melounié e lis esclargido. La paumo èi pulèu estrecho, li fueio, souplo e escabrouso, soun pulèu larjo (>6 mm) e porton d'auriheto roundo que soun pas cihado (au contro de la petugo-faus-canèu -fotò). La lengueto (ligulo) èi proun pichoto. La lemma porto en generau uno arèsto de 1 à 3 mm ço que la destrìo peréu de la subsp. pratense (èi tambèn mai longo >7,2 mm).
Usanço :La petugo-de-prado es uno bono planto pasturiero.
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1(1,2) m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Schedonorus
Famiho : Poaceae
Famiho classico : Graminaceae
Ordre : Poales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 14 à 18 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 2200 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado umido
- Melounié
- Esclargido
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Schedonorus pratensis subsp. apenninus (De Not.) H.Scholz & Valdés, 2005
(= Festuca pratensis subsp. apennina (De Not.) Hegi, 1908 )